Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK'ün 15 Ekim 1927 Cumartesi günü, Cumhuriyet Halk Fırkasının İkinci Büyük Kurultayında kürsüden, altı gün boyunca ve toplamda 36 saat 33 dakikada okuduğu Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yolunda nasıl bir Milli Mücadele yolu izlediğini anlattığı metindir.
"Efendiler, geleceğe ait tedbirler hakkında fikir alışverişinde bulunmadan evvel maziye ait vakalar ve hadiseler hakkında maruzatta bulunmak ve senelerden beri devam eden faaliyet ve icraatımızın milletimize hesabını vermek vazifem olduğu kanaatindeyim. Hadiseler ile dolu olan dokuz senelik bir devrenin tarihine temas edecek maruzat ve beyanatım uzun sürecektir. Fakat mesele, yapılması zaruri bir vazife olduğuna göre, beni mazur göreceğinizi ümit ederim." M.Kemal ATATÜRK
NUTUK 1. BÖLÜM (1919-1920)
2.Kısım / Konu 11: Ali Galip Bey Sivas'ta
Ali Kemal Beylin Amasya'da iken henüz haberdar olmadığımı arz ettiğim tamimi, memurların ve halkın fikirlerini hakikaten dağınıklığa sevk etmiş. Her yerde eksik olmayan menfi ruhlu kimseler, derhal aleyhimde propagandaya ve faaliyete geçmişler.
Bu yoldaki menfi tezahüratın ve fiiliyatın en mühimmi Sıvas'ta hazırlanmaya başlanmış.
Müsaade buyurursanız, bunu kısaca tasvir edeyim: Dahiliye Nazırı Ali Kemal Bey'in tamimen verdiği emrin tarihi olan 23 Haziran günü, Sıvas'ta, Ali Galip Bey namında bir zat, on kadar adamıyla hazır bulunuyormuş . Bu zat, İstanbul'dan, Mamuretülaziz1 valisi olarak gönderilmiş olan Erkanıharp Miralayı Ali Galip'tir. Güya, vilayetin tali memurları olmak üzere birtakım insanları da İstanbul'dan seçmiş, beraberinde götürüyor.
Ali Galip, güzergahında bulunan Sıvas'ta durmuş. Özel vazifesi bulunduğuna şüphe etmemek lazım gelen Ali Galip, orada derhal kuvvetli taraftarlar bulmuş. Vazifesini iyi tatbik için tertibat ve tedbirler almaya başlamış.
Dahiliye Nezareti'nin aleyhimdeki emri gelir gelmez faaliyet başlamış. Sıvas sokaklarında benim "hain, asi, zararlı bir adam" olduğuma dair duvarlara yaftalar yapıştırılmış.
Kendisi de bir gün, Sıvas'ta vali bulunan Reşit Paşa merhumun nezdine giderek, Dahiliye Nezareti'nin emrinden bahsettikten sonra, Sıvas'a gittiğim takdirde hakkımda tatbik edeceği muameleyi sormuş.
Reşit Paşa ne yapılabileceğini sormuş. Ali Galip, " Ben senin yerinde olsam, derhal kollarını bağlar, tutuklarım ve senin de böyle yapman lazımdır" demiş.
Reşit Paşa, bu işin bu kadar basit olacağına inanamamış, müzakere hayli uzamış. Müzakereye iştirak edenler çoğalmış… Hatta bir kısım ahali verilecek kararı anlamak üzere toplanmış… Bugün, Haziran'ın 27. günüdür. Bakışlarımızı, tekrar temas etmek üzere, bir an için bu levhadan ayıralım ve Amasya'ya çevirelim.
- Elazığ ↩︎